Stowarzyszenie Literacko Muzyczne Ballada
Shadow

Historia

Historia Stowarzyszenia sięga 1986 r. Wówczas w Ośrodku Kultury Ochoty w Warszawie z inicjatywy Piotra Bakala (na zdjęciu) zebrała się grupa około 30. twórców, wykonawców i sympatyków poezji śpiewanej, piosenki autorskiej, kabaretowej, turystycznej, literackiej itp. gatunków, które można objąć ogólnym terminem „ballada”. Byli wśród nich tacy artyści jak: Mirosław Czyżykiewicz, Wojciech Czemplik, Wiesław Jarosz, Jacek Łuczak, Marek Majewski, Ryszard Makowski, Antoni Muracki, Paweł Orkisz, Iwona Piastowska, Mariusz Zadura; znani tłumacze: Michał Beszczyński i Jerzy Menel; autorzy audycji radiowych: Janusz Deblessem i Paweł Szeromski oraz wielu zwykłych sympatyków ballady.

7931
Fot. Krzysztof Gromek

Grupa zebrała się z myślą o założeniu Stowarzyszenia Literacko Muzycznego „Ballada”, wzorem istniejącego już wcześniej stowarzyszenia „Country”. Jednak klimat polityczny nie sprzyjał wówczas zakładaniu jakichkolwiek niezależnych organizacji. Postanowiono więc działać niezależnie, ale „pod przykrywką” instytucji państwowej, jaką był Ośrodek Kultury Ochoty i za zachętą sprzyjającego tej inicjatywie wicedyrektora Ośrodka, Włodzimierza Witusowskiego. Zrezygnowano więc z nazwy „stowarzyszenie” i założono Klub Literacko-Muzyczny  „Ballada”.

Koncert inaugurujący działalność „Ballady” odbył się 17 listopada 1986 r. Wystąpili w nim wszyscy twórcy i wykonawcy zrzeszeni w klubie. Początkowo co dwa tygodnie, a od 20 marca 1987 r. już co tydzień w kawiarni Ośrodka organizowano regularne spotkania. Były to przede wszystkim koncerty zrzeszonych w klubie twórców i zaproszonych gości, wieczory przybliżające życie i twórczość światowych przedstawicieli gatunku ballady (jak Georges Brassens, Bob Dylan, Leonard Cohen, Włodzimierz Wysocki czy Bułat Okudżawa), koncerty promujące młodych wykonawców, warsztaty piosenkarskie i konsultacje literackie. Poza Ośrodkiem Kultury Ochoty „Ballada” współorganizowała w latach osiemdziesiątych Ogólnopolskie Festiwale Ballady „Interpretacje” w klubie Riwiera-Remont i w klubie Park oraz Festiwal Piosenek Georges’a Brassensa w Poznaniu. Ponadto opracowywała i wydawała Kalendarz Ogólnopolskich Imprez Piosenkarskich oraz klubowe biuletyny informacyjne. Z okazji koncertów wydawano zbiorki tekstów piosenek występujących u nas twórców.

Po przełomie politycznym 1989 roku działalność klubu powoli słabła i w 1990 r. zanikła. Jej wznowienie związane z powrotem z emigracji inicjatora „Ballady”, Piotra Bakala i z przychylnością Bożeny Majewskiej (ówczesnej wicedyrektor OKO), nastąpiło dokładnie 8 marca 1993 r. Ze swoim recitalem pt. „Świat widzialny”, złożonym z pieśni  do wierszy Josipa Brodskiego wystąpił wówczas Mirosław Czyżykiewicz z towarzyszeniem Zbigniewa Łapińskiego.

Wkrótce – już w nowych realiach politycznych – powrócono do koncepcji stowarzyszenia. Chodziło o uzyskanie większej samodzielności organizacyjnej i finansowej. Po żmudnym procesie administracyjno-prawnym 5 grudnia 1995 r. w Sądzie Wojewódzkim w Warszawie zostało zarejestrowane Stowarzyszenie Literacko Muzyczne „Ballada”.

CZAS TERAŹNIEJSZY

SLM „Ballada”, to stowarzyszenie kulturalno-twórcze, zrzeszające twórców, wykonawców i sympatyków ballady, piosenki literackiej, poezji śpiewanej i tym podobnych form muzyczno-literackich. Jego celem jest popieranie, rozwijanie i upowszechnianie artystycznej twórczości balladowej.

Jednym z głównych zadań, jakie stawiało przed sobą stowarzyszenie było wskrzeszenie Ogólnopolskiego Przeglądu Piosenki Autorskiej – OPPA, którego brak odczuwało całe środowisko. Stało się to faktem już w listopadzie 1997 r. OPPA stała się odtąd imprezą sztandarową Stowarzyszenia. Jest to jeden z największych festiwali piosenkarskich w kraju i jedyny o tak ściśle określonym charakterze, prezentujący czołówkę polskich i zagranicznych śpiewających autorów i kompozytorów.

SLM „Ballada” było również inicjatorem i przez dwa lata współorganizatorem festiwalu „Augustowskie Noce Z Balladą ’96 i ’97”. W maju 1998 roku współorganizowało z Instytutem Francuskim w Warszawie koncert Anny Prucnal w Teatrze Studio Buffo, w lipcu 1998 Ogólnopolskie Warsztaty Piosenkarskie i Kabaretowe w Łazach k/Mielna, w listopadzie 1999 wraz z Gminnym Ośrodkiem Kultury w Białołęce „Białołęcką Biesiadę z Balladą”, w lipcu 2000 r. wraz z Augustowskimi Placówkami Kultury „I Augustowską Giełdę Piosenki”, w czerwcu 2001 w ramach Święta Muzyki „Scenę Ballady” na Rynku Starego Miasta w Warszawie, w lipcu 2001 r. z Oleckim Centrum Kultury w ramach „Przystanku Olecko” międzynarodowy koncert bardów pt. „Bezgraniczny Przystanek Pieśni”. W 2002 r. „Ballada” zainaugurowała działalność fonograficzną wydając dwie płyty: Piotra Bakala „Rozmnażanie zer” i Eweliny Marciniak ”Na kuferku”. W 2003 r. organizowała w Augustowie koncert Anny Marii Jopek oraz współorganizowała tamże festiwal „Balladowe Nocki nad Neckiem”. W 2004 r. wydała płytę Beaty Osytek pt. „Z ciszą”, a w 2005 r. współfinansowała wydanie płyty Basi Stępniak-Wilk pt. „Słodka chwila zmian”. W 2006 r. wraz z Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza organizowała cykl 10 koncertów pt. „Galeria Śpiewających Poetów”.  W 2007 roku wydała płytę pt. „Dwukropek” laureatki głównej nagrody OPPA 2006, Białorusinki, Tatiany Bielanohaj. W 2007 i 2008 r. wraz z poznańską Fundacją Wspierania Twórczości, Kultury i Sztuki ARS organizowała comiesięczne koncerty pt. „POZNAj BARDÓW”. W 2008 we współpracy z Fundacją Tworzywo Teatru kontynuowała cykl „Galeria Śpiewających Poetów”, tym razem w Forcie Sokolnickiego na warszawskim Żoliborzu. Także w 2008 roku, w związku z 30-leciem istnienia festiwalu OPPA  wydała podwójny album zawierający wybór piosenek z lat 2001 – 2007. W 2009 r. wydała książkę z płytą w opracowaniu i pod redakcją Piotra Bakala poświęconą zmarłemu w 1984 roku niewidomemu poecie i bardowi, Tomaszowi Opoce, pt. „Pamiętam tamte mewy… – Tomek Opoka”. W 2010 r. współfinansowała płytę Kamila Wasickiego pt. „Chwyć mnie za rękę”, a w 2011 r. płytę Przemysława Kmietjana. W 2012 r. wydała książkę z płytą Karola Płudowskiego pt. „Taka piosenka”. Od maja do grudnia 2012 r. współorganizowała w Dworku Sierakowskich w Sopocie cykl koncertów pod nazwą „Bałtycka Przystań Bardów”. W listopadzie 2013 r. wydała płytę Piotra Bakala pt. „Od słowa do słowa”, w lipcu 2014 r. płytę Apolinarego & Dobrego Diabła pt. „Cały kosmos”, w listopadzie 2015 r. debiutancką płytę Joanny Mioduchowskiej pt. „Bujam w obłokach”, w 2018 r. tej samej artystki CD pt. „Perełki”. W 2019 roku wydała CD Piotra Bakala „nie tylko LATO Z KOMARAMI”, na początku 2020 r. CD Joanny Mioduchowskiej „Pomiędzy gestami”, w lipcu tego roku CD Andrzeja Garczarka „Blacha falista” i Piotra Bakala „Było, co było”.

Jesienią 2020 roku SLM „Ballada” rozpoczęło nowy, długofalowy projekt pt. „Bardowie Polscy – video-scena”, połączony z powołaniem nowej strony internetowej bardowiepolscy.pl

Działalność Stowarzyszenia, to przede wszystkim coroczne organizowanie kolejnych edycji OPPA, innych imprez typu festiwalowego oraz koncertów w różnych miejscach w Warszawie i w Polsce. Ponadto działalność impresaryjna i wydawnicza. Przez wiele lat swego istnienia Stowarzyszenie zdobyło sobie uznanie publiczności i szacunek w środowisku.

Stowarzyszenie jest zainteresowane współpracą z klubami, agencjami, stowarzyszeniami lub innymi organizacjami o podobnym profilu działania w kraju i za granicą. Chce być partnerem władz i instytucji kulturalnych we wszystkich sprawach dotyczących środowiska piosenki, a szczególnie piosenki literackiej.